کد مطلب:36695 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:110

البته این اذن تنها اذن زبانی نیست یعنی چنین نیست كه پیامبران خداوند از جانب او به ما خبر داده باشند كه شما مجاز به دعا كردن هستید و خواندن خدا گناه نیست و موجب خشم او نخواهد بود، در واقع این اذن خداوند همان ساختاری است كه به روان آدمیان بخشیده است.

اگر برای جهان غایتی قائل باشیم و فعل خدا را عبث ندانیم، این استنتاجات كاملا رواست. اگر خدا به ما دست و پا داده، یعنی، اجازه تصرف در امور را داده است، اگر جهاز هاضمه داده، اجازه ی غذا خوردن هم داده است. پس اذن خدا در عالم تكوین تحقق یافته است:

خواجه چون بیلی به دست بنده داد
بی زبان معلوم شد او را مراد

دست همچون بیل اشارتهای اوست
آخر اندیشی عبارتهای اوست

(مثنوی، دفتر اول، بیت 935 -6)

اگر اربابی بیلی به دست رعیت خود می دهد، معلوم است كه به او اجازه ی بیل زدن داده است. همین دست و پا كه خداوند به ما داده است، مانند بیل و كلنگی است كه اربابی به دست رعیت خود می دهد، یعنی، به او اجازه و اذن تصرف و بهره برداری از این ابزار و آلات بخشیده شده است. جهازاتی كه در اختیار ماست، فقط جهازات بدنی نیست، ما

[صفحه 238]

اندامهای روانی هم داریم، غرایز و استعدادها و قدرت تفكر و تعقل كه خداوند به ما داد، به منزله اعضای روح ماست و نشانه ی اینكه به ما اجازه به كار بردن آنها داده شده است. اصلا دادن آنها مساوی اجازه استفاده از آنهاست. بر همین قیاس، آدمی اگر می تواند با خداوند انس بگیرد و در همنشینی با او آرام شود، اگر در سخن گفتن با او گمشده ی خود را پیدا می كند و صفای خاطر در خود می یابد، این عین اذن خداوند به بندگان خویش است تا او را بخوانند و طالب همنشینی با او باشند. پس آنچه امیرالمومنین اینجا به فرزندشان می آموزند، دو چیز است: یكی اینكه پیامبران ابلاغ كرده اند كه چنین اذنی هست، دوم اینكه وقتی چنین اذنی وجود دارد و تو آثار آن را در ساختمان هستی خود می یابی، از این اذن حسن استفاده كن و آن را معطل و بی ثمر نگذار، زیرا این اجازه حكمتی دارد و با بهره جستن از آن آدمی به غایاتی مطلوب می رسد. وقتی كسی از وجود دریای آب شیرین باخبر است و آن را در اختیار دارد و اجازه ی نوشیدن هم به او داده اند و او هم به آب احتیاج دارد چرا خود را سیراب نكند؟

صفحه 238.